14155,46%0,76
42,69% 0,23
50,15% 0,06
5897,70% 0,71
9533,17% 2,62
Altı bölümden oluşan raporda, sorunun tarihsel arka planından yasal reformlara, barış sürecinin aktörlerinden ekonomik etkilerine kadar geniş kapsamlı değerlendirmelere yer verildi.
“Sorun Bölgesel Bir Nitelik Kazandı”
Raporda, Türkiye’nin uzun yıllardır sürdürdüğü merkeziyetçi ve tekçi devlet anlayışının farklı kimlikleri dışladığı, bunun da Kürt meselesini derinleştirdiği savunuldu. Gelinen aşamada sorunun yalnızca Türkiye’nin iç meselesi olmaktan çıktığı, Ortadoğu’nun genel dengelerini etkileyen bölgesel bir boyut kazandığı ifade edildi.
“Mevcut Süreç Sürdürülemez”
Komisyonun dinlediği tanıklar, uzmanlar ve sivil toplum kuruluşlarının görüşlerine atıf yapılan raporda, çatışmalı sürecin yol açtığı toplumsal, siyasal ve ekonomik tahribatın artık sürdürülemez olduğu belirtildi. Meselenin yalnızca bir güvenlik başlığıyla ele alınamayacağı, aynı zamanda demokratikleşme, kültürel haklar ve ekonomik adalet sorunu olduğu vurgulandı.
Yeni Paradigma ve Uluslararası Deneyimler
DEM Parti, barışın sadece silahlı çatışmanın sona ermesi anlamına gelmediğini; adalet, çoğulculuk ve demokratik katılımın esas alınması gerektiğini kaydetti. Raporda Güney Afrika, İrlanda ve Kolombiya’daki barış süreçleri örnek gösterilerek, Türkiye’nin kendi özgün barış modelini geliştirebileceği ifade edildi.
Öcalan Vurgusu: “Baş Aktörlerden Biri”
Raporun dikkat çeken bölümlerinden birinde Abdullah Öcalan, barış sürecinin “baş aktörlerinden biri” olarak tanımlandı. Sürecin ilerleyebilmesi için Öcalan’ın daha özgür koşullarda katkı sunabilmesinin sağlanması ve akademisyenler, sivil toplum temsilcileri ile gazetecilerin kendisiyle görüşebilmesine imkân tanıyacak yasal düzenlemelerin yapılması önerildi.
Kapsamlı Yasal Reform Çağrısı
DEM Parti, çözüm için bir “Demokratik Entegrasyon Yasası” çıkarılması gerektiğini belirterek şu başlıklarda acil düzenleme talep etti:
* TMK, TCK, CMK ve İnfaz Kanunu’nda özgürlükçü reformlar
* Kayyım uygulamalarının sona erdirilmesi
* Hasta tutukluların serbest bırakılması
* AYM ve AİHM kararlarının uygulanması
* KHK mağduriyetlerinin giderilmesi
* Anadilde eğitim ve kamusal hizmet hakkının yasal güvenceye alınması
* Ayrımcılıkla Mücadele Komisyonu kurulması
Barışın Ekonomik ve Bölgesel Etkileri
Raporda, barış ortamının sağlanması halinde güvenlik harcamalarının azalacağı, tarım, turizm ve üretimin canlanacağı belirtildi. Bunun özellikle genç nüfusun geleceğe dair umutlarını güçlendireceği ifade edildi. Demokratik çözüm üreten bir Türkiye’nin, Ortadoğu’da örnek bir model haline geleceği ve diplomatik alanda elini güçlendireceği vurgulandı.
Toplumsal Sözleşme Çağrısı
Rapor, tüm siyasal ve toplumsal aktörlere yönelik çağrıyla sona erdi. Çağrıda, tekçilik yerine çoğulculuğun, otoriterlik yerine demokrasinin esas alındığı bir “Demokratik Cumhuriyet”in birlikte inşa edilmesi gerektiği vurgulanarak, Türkiye’nin ikinci yüzyılının barış ve halkların kardeşliği temelinde kurulması istendi.
