Türkiye'nin tarımsal potansiyeli en yüksek illerinden biri olan Adıyaman'da baraj ve sulama projelerinin yıllardır tamamlanamaması, bölge ekonomisini derinden etkiliyor. Atatürk Barajı'na komşu olan şehirde, suyun tarla ile buluşamaması "Adıyaman'ın en büyük çelişkisi" olarak öne çıkıyor.
Adıyaman'ın yıllardır beklediği sulama projelerinde hâlâ tek bir makine bile sahaya inmedi. Çiftçinin umutla beklediği yatırım için "akıbetini sormak istiyoruz" derken, kamuoyunun cevabı da aynı soruda birleşiyor: Bu proje neden yapılmıyor?
Atatürk Barajı'nın hemen kıyısında bulunmasına rağmen hâlâ sulu tarıma geçemeyen Adıyaman'da tepkiler büyüyor. Yıllardır tamamlanamayan baraj ve sulama altyapısı yüzünden binlerce çiftçi mağdur olurken, gözler artık DSİ'ye ve bölgenin milletvekillerine çevrildi.
Vatandaşlar, "Henüz bir faaliyet yok. Projeler tozlu raflara mı kaldırıldı? Ne zaman yapımına başlanacak?" diye sorarken, resmi kurumların hâlâ net bir takvim açıklamaması tepkileri artırıyor.
Adıyaman'da en temel problem, suyun varlığına rağmen tarlaya ulaşamaması.
Atatürk Barajı gibi dev bir su kaynağının hemen yakınında bulunan ovada hâlâ kuru tarım yapılıyor.
Sulu tarıma geçilebilseydi, Adıyaman'ın özellikle pamuk, mısır ve sebzecilikte bölgesel merkez olabileceği belirtiliyor.
Tarım ekonomistlerinin yaptığı değerlendirmeler şu şekilde özetleniyor:
-Adıyaman iklimi giderek daha kurak hâle geliyor.
- Sulama şebekeleri devreye alınmazsa ekim alanları daha da küçülecek.
-GES yatırımlarıyla sulama maliyetleri %50'nin üzerinde düşürülebilir.
-Baraj ve göletlerin sadece gövde olarak kalması büyük ekonomik kayıp yaratıyor.
Bölgedeki üreticiler ve yerel temsilcilerin ortak talepleri şöyle:
-Yarım kalan baraj ve sulama projeleri hızla tamamlanmalı
-Atatürk Barajı'ndan Adıyaman ovasına su taşıyacak ana hatlar devreye alınmalı
-Tarımsal GES destekleri artırılmalı
-Yer altı suyu tüketimini azaltacak planlar hazırlanmalı
-Modern basınçlı sulama sistemlerine teşvik verilmeli
Çiftçiler, "Su gelirse Adıyaman ayağa kalkar" diyor.
Adıyaman'ın tarımda atılım yapabilmesi, yarım kalan baraj ve sulama projelerinin tamamlanmasına bağlı.
Sulama altyapısı ve GES yatırımları devreye alınırsa:
-Tarımsal gelir ikiye katlanabilir
-Bölge göç veren değil, üretim üssüne dönüşen bir il olabilir
- Adıyaman, GAP'ın gerçek potansiyelini yakalayabilir
Ancak bugün için gerçek değişmedi: Barajlar var, su var… Fakat tarlalar hâlâ susuz.
Kentteki üreticiler ve yerel kanaat önderleri, "Bu ihmal neden bitmiyor?" diyerek hem bürokrasiye hem de siyasete açık sorular yöneltiyor.
DSİ'ye Sorular: Bu Projeler Neden Bitmiyor?
Bölgede yapımı yıllardır süren sulama kanalları, tüneller ve baraj projeleriyle ilgili DSİ'ye şu sorular yöneltiliyor:
BÜYÜKÇAY BARAJI PROJESİNDE KİMSEDEN SES ÇIKMIYOR
Adıyaman'da tarımsal üretimin genişlemesini sağlayacak olan Büyükçay Barajı ve sulama projesinin akıbeti belirsizliğini koruyor.
Kağıt üzerinde "başladı" görünen proje için sahada tek bir faaliyet, ekipman, hafriyat ya da fiziki ilerleme yok.
-Vatandaşın sorusu açık: "Projeyi tozlu raflara mı kaldırdınız?"
-Koçali ve Gömükan barajlarında çalışmalar hangi düzeyde?
-Proje başlangıç tarihinden bu yana kaç kez revize edildi?
-Sulama kanallarının yüzde kaçı tamamlandı, yüzde kaçı hâlâ bekliyor?
-Kamuoyuna neden net bir takvim açıklanmıyor?
-Atatürk Barajı suyu neden Adıyaman'ın tarım arazilerine ulaşamıyor?
-Teknik engel mi, bütçe sorunu mu, yoksa planlama eksikliği mi?
-Gecikmelerin sorumluluğu kimde?
-Müteahhit firmalar mı, bürokratik süreç mi, yoksa planlama hataları mı?
-Adıyaman GAP kapsamındayken, neden GAP'ın en az faydalanan illerinden biri olarak kaldı?
DSİ'nin bugüne kadar bu sorunlara yönelik ayrıntılı bir açıklama yapmaması, bölgede "şeffaflık eksikliği" eleştirilerini artırıyor.
Siyasilere Sorular: Takip Edilen Dosyaların Son Durumu Ne?
Adıyamanlı çiftçiler ve yerel basın, ilin milletvekillerine ve yöneticilerine de şu soruları yöneltiyor:
-Seçim dönemlerinde verilen "sulama projeleri hızla tamamlanacak" sözleri neden tutulmadı?
- Proje bütçeleri yıl içinde kaç kez kesildi veya ertelendi?
-Bu ertelemeler için Ankara'dan bir açıklama istendi mi?
-Meclis'te Adıyaman'ın sulama sorununa dair kaç soru önergesi verildi?
-Bu önergelerin hangilerine cevap geldi?
-Atatürk Barajı'nın dibindeki bir ilde sulama yokken, bu durum neden ulusal gündeme taşınmıyor?
-Siyasi irade bu projeleri neden öncelik sırasına almıyor?
Vatandaşlar, yıllardır yapılan açıklamalarla sahadaki tablo arasındaki farkın artık "makul bir izahı olmadığını" dile getiriyor.
"Barajın Yanında Kuraklık Yaşıyoruz"
Bölgedeki üreticiler, süregelen durumu şu sözlerle özetliyor:
"Baraj dev gibi duruyor ama tarlamız susuz. Her yıl DSİ'den açıklama bekliyoruz, siyasetçilerden takip bekliyoruz ama sonuç aynı: "Kuraklık."
Adıyaman'ın Kaybı Her Yıl Büyüyor
Uzmanlara göre:
-Sulu tarım yapılsa verim 3 kat artabilir.
-Kent ekonomisi yılda milyarlarca lira kazanabilir.
-Göçün önemli kısmı durabilir.
Ancak projeler tamamlanmadığı için Adıyaman'ın toprağı, emeği ve ekonomik potansiyeli raflarda beklemeye devam ediyor.
Kamuoyunun Talebi: "çalışıyoruz, devam ediyor, planlanıyor" gibi muğlak açıklamalar değil, "Ne zaman bitecek?" sorusuna net bir yanıt bekliyor.
Haber:Ziya Bozkurt